این‌بار ایالات‌متحده بیرون اتاق ماند
تاریخ انتشار: ۲۱ اسفند ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۳۰۸۳۳۷
آفتاب‌‌نیوز :
سرانجام یک توافقنامه صلح در خاورمیانه وجود دارد، اما نه بین اسراییل و اعراب، بلکه بین عربستان سعودی و ایران که ده‌ها سال است مانند استخوانی در گلوی یکدیگر گیر کرده‌اند. این توافق نه با میانجیگری ایالات متحده بلکه با وساطت چین حاصل شده است. این یکی از عجیب‌ترین تحولاتی است که هر کسی می‌توانست تصورش را بکند، تغییری که سر‌ها را در پایتخت‌های سراسر جهان به یک‌سمت چرخانده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
امریکایی‌ها که در سه ربع قرن گذشته بازیگران اصلی خاورمیانه بوده‌اند و تقریبا همیشه در اتاقی که این قبیل تحولات رخ می‌داده حضور داشتند، اکنون در یک لحظه مهم خود را در حاشیه می‌بینند. همزمان چینی‌ها که سال‌ها تنها نقشی فرعی در منطقه داشتند، ناگهان خود را به بازیگر قدرتمند جدید تبدیل کردند. اسراییلی‌ها که سعودی‌ها را دشمن دشمن خود یعنی ایران می‌دانستند اکنون با تعجب از خود سوال می‌کنند که کجا جا مانده‌اند.
معاون مدیر تحقیقات در پروژه دموکراسی خاورمیانه، یک گروه غیرانتفاعی در واشنگتن، به نیویورک‌تایمز می‌گوید: «این یک معامله بزرگ است. بله، ایالات‌متحده نمی‌توانست در حال حاضر به‌طور خاص با ایران چنین توافقی را میانجیگری کند، زیرا ما هیچ رابطه‌ای با تهران نداریم. اما در یک نگاه وسیع‌تر، دستاورد معتبر چین آن را وارد دوره جدیدی در جهان دیپلماسی می‌کند و تمام دستاورد‌های ایالات متحده از زمان روی کار آمدن بایدن در منطقه را به حاشیه می‌راند.»
کاخ سفید علنا از برقراری مجدد روابط دیپلماتیک بین عربستان سعودی و ایران استقبال کرده و هیچ نگرانی آشکاری در مورد نقش پکن در نزدیک کردن این دو به یکدیگر ابراز نکرده است. در محافل خصوصی نیز دستیاران جو بایدن با زیرسوال بردن تحلیل‌ها درباره کاهش نفوذ امریکا در منطقه، می‌گویند که درباره اهمیت این توافق مبالغه شده است. تحلیلگران مستقل می‌گویند هنوز مشخص نیست که نزدیکی عربستان سعودی و ایران واقعا تا کجا پیش خواهد رفت. پس از دهه‌ها رقابت گاهی خشونت‌آمیز برای رهبری در خاورمیانه و جهان اسلام، تصمیم برای بازگشایی سفارتخانه‌هایی که در سال ۲۰۱۶ بسته شدند، تنها اولین قدم است. این توافق بدان معنا نیست که ریاض و تهران همه اختلافات عمیق و درونی خود را کنار گذاشته‌اند. در واقع، با توجه به اینکه در یک جدول زمانی محتاطانه دو ماهه برای بررسی جزییات تعیین شده است، می‌توان تصور کرد که این توافق جدید برای مبادله سفرا در نهایت ممکن است اجرا نشود.
نیویورک‌تایمز در ادامه ادعا می‌کند که بر اساس آنچه سعودی‌ها به امریکایی‌ها گفتند، کلید این توافق، تعهد ایران به توقف حملات بیشتر به عربستان سعودی و محدود کردن حمایت از گروه‌های شبه‌نظامی بود که پادشاهی را هدف قرار داده‌اند.
عربستان سعودی سال‌ها به دنبال تعلیق خصومت‌ها با ایران بود، ابتدا از طریق مذاکراتی که در بغداد برگزار شد که در نهایت به جایی نرسید. مقامات دولت بایدن گفتند که سعودی‌ها در مورد مذاکرات پکن به آنها اطلاع داده‌اند، اما امریکایی‌ها نسبت به پایبندی ایران به تعهدات جدید خود تردید دارند.
نیویورک‌تایمز در ادامه این گزارش به رابطه پرفراز و فرود ایالات متحده در دوره جو بایدن با محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی اشاره کرده و می‌نویسد: سرانجام ولیعهد به چینی‌ها روی آورد. استیون‌ای کوک، کارشناس ارشد مطالعات خاورمیانه در شورای روابط خارجی می‌گوید: «بعضی مردم خلیج‌فارس به وضوح این قرن را قرن چین می‌دانند. سعودی‌ها برای پیوستن به سازمان همکاری شانگ‌های ابراز علاقه کرده‌اند و مقدار زیادی از نفت آنها به چین صادر می‌شود.»
استیون کوک بازی شاهزاده محمدبن‌سلمان را با رویکرد جمال عبدالناصر رییس‌جمهور فقید مصر مقایسه کرد که در طول جنگ سرد سعی کرد همزمان با ایالات‌متحده و اتحاد جماهیر شوروی بازی کند. کوک می‌گوید: آن سیاست طبق پیش‌بینی جمال عبدالناصر پیش نرفت و آن نتیجه می‌تواند برای محمد بن سلمان هم تکرار شود.
دانیل سی. کورتزر، سفیر سابق در اسراییل و مصر که اکنون در دانشگاه پرینستون مشغول به کار است، به نیویورک‌تایمز می‌گوید: «تغییری که با میانجیگری چین حاصل شد، برای دولت بایدن که ترجیح می‌دهد نقطه تمرکز خود را از غرب آسیا دور کند، یک چالش جدی است. این نشانه چابکی چین است که از خشم عربستان سعودی علیه ایالات متحده و خلأ در این فضا استفاده می‌کند. این بازتابی از این واقعیت است که سعودی‌ها و ایرانی‌ها مدتی است با هم صحبت می‌کنند و این نتیجه تاسف‌بار سیاست ایالات متحده است.»
چین، عربستان سعودی را با ایران همراه کرد آن‌هم درست زمانی که اسراییل امیدوار است ایالات‌متحده مسیر عادی‌سازی تل‌آویو با ریاض را هموار سازد. اسراییل پس از برقراری روابط دیپلماتیک با سایر کشور‌های خلیج‌فارس، مشتاقانه می‌خواهد این سناریو را با عربستان سعودی هم پیش ببرد. اما فاکتور سعودی‌ها سنگین‌تر از چیزی است که واشنگتن آماده پرداخت آن است. سعودی‌ها در ازای عادی‌سازی روابط با اسراییل، از ایالات‌متحده ضمانت‌های امنیتی، کمک به توسعه برنامه هسته‌ای غیرنظامی و محدودیت‌های کمتری برای فروش تسلیحات خواسته‌اند.
مقامات دولتی امریکایی همزمان که این درخواست‌ها را بیش از حد می‌دانند، اما به این لیست به چشم یک پیشنهاد اولیه نگاه می‌کنند که می‌تواند به عادی‌سازی رابطه اسراییل با سعودی منتهی شود. در این میان، تیم بایدن به پیشرفت رابطه میان تل‌آویو و ریاض کمک کرده که باز شدن حریم هوایی عربستان به روی همه هواپیما‌های غیرنظامی اسراییل یکی از این موارد است.
نیویورک‌تایمز در ادامه می‌نویسد: ایران که به دلیل تحریم‌های امریکا با مشکل مواجه شده، به سمت تعمیق روابط خود با روسیه و اکنون چین حرکت کرده است. ایران با روی آوردن به پکن برای میانجیگری با سعودی، جایگاه چین را در منطقه بالا برده و به دنبال فرار از انزوای تحمیل‌شده توسط واشنگتن است. در نتیجه این موضوع، اسراییل امید‌های خود را برای ائتلاف ضد ایرانی با عربستان سعودی از دست رفته می‌بیند.
مقامات دولت بایدن می‌گویند که ایران به دلیل تحریم‌های امریکا تحت فشار واقعی است، اما این بدان معنا نیست که چین، یکی از اعضای برجام، خواهان دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای است. مقام‌های امریکایی امیدوارند که بتوانند از طریق نفوذ چین بر تهران، برنامه هسته‌ای ایران را کنترل کنند. با این وجود، برای بسیاری از سیاست‌گذاران کهنه‌کار امریکایی دیدن اینکه چین چنین نقش بزرگی را در منطقه ایفا می‌کند، نگران‌کننده است.
مارا رودمن، نماینده ویژه کاخ سفید در امور خاورمیانه در دولت باراک اوباما به نیویورک‌تایمز می‌گوید: «این توافق جدیدترین یادآوری درباره این است که رقابت‌ها در سطح جهانی در جریان هستند. این مساله به هیچ‌وجه محدود به هند و اقیانوس آرام نیست، همان‌طور که فقط به اقتصاد، یا امنیت، یا تعامل دیپلماتیک محدود نمی‌شود.»
ایالات متحده همچنان دارای کارت‌های کلیدی در خاورمیانه است و روابط تجاری، نظامی و اطلاعاتی گسترده‌ای با بسیاری از بازیگران مهم در منطقه دارد. پس از پایان جنگ سرد و فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، امریکا اساسا تنها بازیگر مهم خارجی در منطقه بود. اما روسیه در سال ۲۰۱۵ زمانی که واحد‌های نظامی را برای نجات بشار اسد، رییس‌جمهور سوریه راهی این کشور کرد عملا به قدرت بازگشت.
چین به دنبال پایگاه‌های نظامی برای خود در منطقه است همان‌طور که به دنبال منابع انرژی و نفوذ فراتر از آسیاست.
تصمیم چین برای درگیر کردن خود در پرونده اختلاف میان عربستان و ایران به وضوح نشان می‌دهد که بازیگر دیگری نیز در این صحنه وجود دارد که باید روی او حساب کرد. کورتز در این باره به نیویورک‌تایمز می‌گوید: «من فکر می‌کنم این مسائل نشان‌دهنده چرخش شرکای ایالات‌متحده به سمت روابط رو به رشد با چین است. آیا این یک تهدید مستقیم برای ایالات‌متحده است؟ این پرسش قابل بحث است، اما آنچه مشخص است این است که نظم منطقه‌ای در حال تغییر است.»
منبع: روزنامه اعتمادمنبع: آفتاب
کلیدواژه: چین عربستان سعودی توافق ایران و عربستان نیویورک تایمز می گوید عربستان سعودی ایالات متحده سعودی ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت aftabnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «آفتاب» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۳۰۸۳۳۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
عربستان و اسرائیل سازش می‌کنند؟
آفتاب‌‌نیوز :
شبکه ۱۲ در گزارشی اعلام کرد، همه نگاه‌ها متوجه ریاض است و امیدواری محتاطانه‌ای را در مورد شکل گیری پیشرفت جدیدی در این روند می‌توان ملاحظه کرد.
سابیر لیبکین نویسنده این گزارش در مقدمه آن آورده است: آیا سازشی در پیش است؟ محمد بن سلمان ولیعهد عربستان به شکل جداگانه‌ای با بلینکن و ابو مازن به گفتگو پرداخته است، در سایه مذاکرات انجام گرفته در رابطه با توافق مبادله اسرا، دولت بایدن فشار‌هایی را برای برقراری روابط بین اسرائیل و عربستان سعودی وارد می‌کند، یک منبع نزدیک به دربار عربستان در گفتگویی با شبکه ۱۲ اعلام کرد نیازمند تضمین‌هایی برای فراهم شدن زمینه تشکیل دولت فلسطینی هستیم.
شبکه ۱۲ تلویزیون رژیم صهیونیستی به نقل از منبع آگاه در دربار عربستان که در گفتگویی اختصاصی با این شبکه تلویزیونی شرکت کرده افزود: امیدواری محتاطانه‌ای در رابطه با پیشرفت مذاکرات سازش وجود دارد، در این رابطه شاهد پیشرفت جدیدی هستیم. امروز ما نیازمند تضمین‌هایی از اسرائیل هستیم که راه برای شکل گیری دولت فلسطینی فراهم شود، این دولت باید در مرز‌های ۱۹۶۷ تشکیل و شهرک‌های این منطقه تخلیه گردند، این یک پیش شرط ضروری است. ما در حال حاضر برای امضای توافقنامه پیمان دفاعی مشترک بین واشنگتن و ریاض تلاش می‌کنیم. ما تمام تلاش خود را به کار بستیم، همان طور که خوبی یهودیان را می‌خواهیم برای فلسطینیان هم خوبی می‌خواهیم، عدالت پایه و اساس حل منازعات بین همسایگان نزدیک است.
در بخش دیگری از این گزارش خبرنگار شبکه ۱۲ تاکید کرد: در سایه جنگ دایر در غزه و مذاکرات مربوط به آزادی اسرا، طرف‌های مختلف تلاش می‌کنند تا از فرصت به دست آمده استفاده کرده و زمینه دستیابی به توافق فراگیری را فراهم کنند، توافقی که می‌تواند منجر به آتش بس در غزه شده، اما در عین حال در برگیرنده توافقی برای تحقق صلح باشد که نه تنها پیشرفتی در مسئله فلسطینی به وجود آورد بلکه زمینه افزایش نفوذ عربستان را در روز بعد از پایان جنگ در این منطقه فراهم سازد.
با این حال سمدار بری خبرنگار و تحلیل‌گر روزنامه یدیعوت آحرانوت معتقد است که در حال حاضر توپ در زمین عربستان است.
او در گزارش خود در این رسانه عبری زبان نوشت: تماس‌های مربوط به سازش بین اسرائیل و عربستان که بعد از ۷ اکتبر متوقف شد، با کمک و تلاش وزیر خارجه آمریکا که دیروز به ریاض سفر کرده بود، از سر گرفته شده است، این بار توافق دایره‌ای شکل است، واشنگتن چتر امنیتی برای ریاض فراهم می‌کند، در مقابل عربستان سعودی روند سازش را از سر می‌گیرد، و در همین حال فشار بلینکن بر حماس برای پذیرش توافق پیشنهاد مصر برای مبادله اسرا نیز افزایش پیدا می‌کند.
به اعتراف این رسانه عبری زبان، عملیات ۷ اکتبر حماس، باعث شد تا تمامی تلاش‌های صورت گرفته برای سازش بین عربستان سعودی و اسرائیل متوقف شود.
به زعم خبرنگار این رسانه، عربستان سعودی هم همانند اسرائیل، مصر و اردن از حماس و گروه اخوان المسلمین متنفر است.
او همچنین فاش کرد، طی هفت ماه گذشته از جنگ، ارتباط بین ریاض و تل‌آویو به شکل به شدت محدودی حفظ شد، این کار از طریق نمایندگان عربستان در ایالات متحده و اروپا انجام گرفته است و در عین حال ریاض به دقت و وسواس شانس بنیامین نتانیاهو برای بقا در قدرت را سبک و سنگین می‌کند، تا اینکه در هفته گذشته بود که سخنگویان سعودی اعلام کردند که حتی با وجود نتانیاهو هم روند برقراری روابط را به پیش خواهند برد.
یدیعوت آحارانوت از پشت پرده نشست بلینکن با ولیعهد عربستان خبر داد: این بار توافق به شکل دایره وار خواهد بود، واشنگتن چتر امنیتی برای ریاض فراهم خواهد کرد و تسلیحات مورد نیاز این کشور را تامین می‌کند، همچنین توافقنامه همکاری اطلاعاتی علیه ایران نیز بین دو کشور به امضا خواهد رسید و در مقابل نیز عربستان سعودی برنامه سازش با اسرائیل را که در حال حاضر متوقف شده است را از سر خواهد گرفت.
منبع: خبرگزاری تسنیم
تصاویر پدر ساواکی مهران غفوریان